Ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά» μας πληροφορεί ότι ο Θαλής ο Μιλήσιος, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, αντιμετωπιζόταν σκωπτικά από τους συμπολίτες του διότι, όπως χαρακτηριστικά έλεγαν, η μεγάλη του σοφία δεν τον είχε βοηθήσει να βγει από την ένδεια. Προς απάντησή τους, ο Ίωνας φιλόσοφος αξιοποιώντας τις γνώσεις του στην αστροφυσική και δημιουργώντας ένα τοπικό μονοπώλιο στην περιοχή της Μιλήτου και της Χίου κατόρθωσε να κερδίσει πολλά χρήματα, αποδεικνύοντας ότι «είναι εύκολο να πλουτίσουν οι σοφοί, αν θέλουν, δεν είναι όμως αυτή η επιδίωξη τους».
«… λένε ότι εκείνος κατάλαβε από αστρολογικές ενδείξεις, αν και ήταν ακόμα χειμώνας, πως θα επακολουθούσε καλή σοδειά λαδιού. Αφού προμηθεύτηκε λίγα χρήματα, έδωσε προκαταβολή και νοίκιασε όλα τα ελαιοτριβεία στη Μίλητο και τη Χίο με ελάχιστο νοίκι, αφού δεν υπήρχε κανένας άλλος ανταγωνιστής. Όταν ήρθε η ώρα και πολλοί ζητούσαν ταυτόχρονα και ξαφνικά ελαιοτριβεία, ο Θαλής τα υπενοικίασε όσο ήθελε και, αφού συγκέντρωσε πολλά χρήματα, τους απέδειξε ότι είναι εύκολο να πλουτίσουν οι σοφοί, αν θέλουν, δεν είναι όμως αυτή η επιδίωξη τους. Και ο Θαλής λέγεται ότι απέδειξε με τούτο τον τρόπο τη σοφία του. Όπως είπαμε λοιπόν, η ιδέα αυτή έχει γενική αξία αν κάποιος μπορεί να δημιουργεί μονοπώλια».
Συνεχίζοντας ο Αριστοτέλης την ανάλυσή του για τον τρόπο δημιουργία μονοπωλίων στην αγορά παρέχει και την εξής πληροφορία για την περιοχή της Σικελίας:
«Αυτή την τακτική ακολουθούν ορισμένες πόλεις όταν δεν έχουν πόρους, επιβάλουν δηλαδή μονοπώλια τροφίμων. Ένα τέτοιο μονοπώλιο εφάρμοσε στη Σικελία κάποιος που, αφού είχε απόθεμα χρημάτων, αγόρασε όλο το σίδερο από τα μεταλλεία σιδήρου και στη συνέχεια, μόλις έφτασαν οι έμποροι από τα άλλα εμπορικά κέντρα, πωλούσε μόνο αυτός χωρίς όμως να ανεβάσει πολύ την τιμή. Πάντως στα πενήντα τάλαντα κέρδισε εκατό. Όταν το πληροφορήθηκε όμως ο Διονύσιος έδωσε εντολή να πάρει τα χρήματα του, δεν τον άφησε όμως να μείνει στις Συρακούσες, επειδή θεώρησε ασύμφορες αυτές τις μεθόδους για τα συμφέροντα του. Η επινόηση του Θαλή είναι ίδια με τούτη, αφού και οι δυο κατάφεραν να δημιουργήσουν μονοπώλιο προς όφελος τους. Αυτά πρέπει πάντως να τα ξέρουν οι άρχοντες των πόλεων. Διότι, όπως οι οικογένειες, έτσι και οι πόλεις, κι αυτές πιο πολύ, χρειάζονται χρήματα και παρόμοια μέσα συναλλαγής. Γι' αυτό και μερικοί από τους πολιτικούς ασχολούνται μόνο μ' αυτό το θέμα».
Τα αποσπάσματα είναι από τη σειρά «Οι Έλληνες» του εκδότη Οδυσσέα Χατζόπουλου.
